Οι σπίλοι (κοινώς ελιές) είναι μικρές έγχρωμες κηλίδες του δέρματος, που απαρτίζονται από κύτταρα γνωστά ως μελανοκύτταρα, τα οποία παράγουν το χρώμα του δέρματός μας.
Οι σπίλοι συχνά έχουν καφέ χρώμα αν και μερικοί μπορεί να έχουν σκούρο χρώμα ή το χρώμα του δέρματος.
Συνήθως είναι επίπεδοι αλλά και μπορεί να προβάλλουν στο δέρμα ως οζίδια-ογκίδια, ή και μπορεί να φέρουν τρίχες στην επιφάνειά τους. Έχουν σχήμα στρογγυλό ή ωοειδές και ομαλή παρυφή.
Οι σπίλοι μπορεί να μεταβληθούν ως προς τον αριθμό και την εμφάνιση. Μερικά εξαφανίζονται χωρίς να γίνει αντιληπτό, αλλά και να απαντήσουν σε ορμονικές επιδράσεις για παράδειγμα κατά την διάρκεια:
- Εγκυμοσύνης, που οι σπίλοι γίνονται πιο σκοτεινοί στο χρώμα
- Τα χρόνια της εφηβείας που αυξάνεται ο αριθμός
- Στην ενήλικο ζωή όπου αρκετοί σπίλοι εξαφανίζονται μετά τα 40-50 χρόνια ηλικίας.
Τύποι σπίλων
Υπάρχουν πολλά διαφορετικά είδη σπίλων, και οι πιο συχνοί είναι:
- Δερματικός σπίλος, καφέ χρώμα, στρογγυλό και επίπεδο
- Κοινός σπίλος, έχει την μορφή οζιδίου, ανοιχτό χρώμα και μερικές φορές τριχωτός.
- Κυανούς σπίλος με μορφή ογκιδίου, αναπτύσσεται κάτω από την επιφάνεια του δέρματος.
Σπανιότεροι τύποι σπίλων είναι:
Δυσπλαστικός ή άτυπος σπίλος, ασυνήθιστης εμφάνισης και ελαφρώς μεγαλύτερος σπίλος, με μεγάλο εύρος χρωμάτων και ή είναι επίπεδοι ή προβάλλουν.
Τι γίνεται με τους σπίλους ;
Μερικοί σπίλοι είναι συγγενείς αν και οι περισσότεροι στα πρώτα 30 χρόνια της ζωής.
Είναι πολύ πιθανόν κάποιος να εμφανίσει σπίλους ή κάποιο τύπο σπίλου εάν είναι κάτι συχνό μέσα στην οικογένεια. Επίσης η υπερβολική έκθεση στον ήλιο προκαλεί την εμφάνιση πολλών μικρών σπίλων.
Οι περισσότεροι σπίλοι είναι αθώοι. Μπορεί όμως κάποιοι να είναι αντιαισθητικοί ή να προκαλούν ενόχληση π.χ. να κόβονται στο ξύρισμα, να μπλέκουν στα ρούχα, να δυσκολεύουν και να τραυματίζονται κατά το χτένισμα.
Αυτοί θα πρέπει να αφαιρούνται χειρουργικά.
Πρέπει να ελέγχουμε το δέρμα μας.
Πρέπει να ελέγχουμε το δέρμα μας με αυτοεξέταση κάθε 1-2 μήνες και να προσέχουμε:
- Σπίλους με άνισο χρωματισμό – οι περισσότεροι σπίλοι έχουν ένα ή δύο χρώματα, αλλά τα μελανώματα έχουν μία ποικιλία χρωμάτων.
- Σπίλοι με ακανόνιστη, ανώμαλη παρυφή – οι σπίλοι συνήθως είναι κυκλικοί ή ωοειδείς με ομαλά όρια.
- Αιμορραγία, φαγούρα, ερυθρότητα.
- Σπίλοι που γίνονται μεγαλύτεροι – οι περισσότεροι σπίλοι δεν είναι μεγαλύτεροι από το πλάτος του μολυβιού.
Εάν παρατηρήσετε κάποια αλλαγή ή ανησυχείτε για κάποιους σπίλους ζητείστε εξέταση, διότι οι μεταβολές μπορεί να είναι πρώιμη ένδειξη καρκίνου του δέρματος όπως το μελάνωμα.
Καρκινωματώδεις σπίλοι
Ενώ οι περισσότεροι σπίλοι είναι καλοήθεις σε σπάνιες περιπτώσεις μπορούν να εξελιχθούν σε μελάνωμα, έναν σοβαρό και επιθετικό τύπο καρκίνου του δέρματος.
Τα μελανώματα εμφανίζονται συνήθως ως σκοτεινή, γρήγορα αυξανόμενη κηλίδα εκεί που δεν υπήρχε πριν, ή ένας προϋπάρχον σπίλος που έδειξε μεταβολή του μεγέθους, του σχήματος, του χρώματος και ματώνει.
Η θεραπεία του μελανώματος είναι χειρουργική αν και η διάγνωση σε πρώιμο στάδιο τότε το χειρουργείο είναι η μοναδική θεραπεία, αν και πάντοτε απαιτείται παρακολούθηση, για να προλάβουμε πιθανή υποτροπή.
Πρόληψη των καρκινωματωδών σπίλων
Εάν έχετε αρκετούς σπίλους, είναι σημαντικό να λάβετε μέτρα προστασίας από τον ήλιο. Αν και δεν είναι πάντα δυνατόν να προληφθεί το μελάνωμα, η αποφυγή υπερεκθέσεως στο υπεριώδες φως ελαττώνει τις πιθανότητες. Προστατεύουμε τον εαυτό μας από τον ήλιο εάν:
- Μένουμε στην σκιά 11πμ-15μμ που ο ήλιος καίει.
- Καλυπτόμαστε με ρούχα, καπέλο και γυαλιά ηλίου (τουλάχιστον sf15) με αρκετές φορές εφαρμογή και ιδιαιτέρως μετά το κολύμπι.
- Αποφύγετε λάμπες υπεριωδών.